Nu artificieel intelligente robots hun opmars voortzetten, moet de deur van het klaslokaal misschien ook maar eens opengezet worden. Kunnen robots de toekomst van het onderwijs redden?
In een tijd waarin de industrie steeds meer robotica omarmt, zien we in het onderwijs de blijvende en terechte inzet op menselijk kapitaal. Met aanlokkelijke stimulansen als anciënniteit voor zijinstromers, behoorlijke salarissen en een poging om het respect voor de job op te krikken, worden idealisten aangespoord om de lerarenopleiding te starten en te kiezen voor een toekomst in het onderwijs. Want de leraar maakt het verschil.
Wanneer jij even in je geheugen graaft, dan vind je vast en zeker een leraar aan wie mooie herinneringen kleven. Een warm iemand die met passie eindeloos en boeiend kon vertellen. Die luisterde naar de kleine en grote problemen die je op die jonge leeftijd al had, die het verdriet en de pijn bij de zoveelste valpartij met een aai over de bol en een pleister op de knie kon wegtoveren. Die streng maar rechtvaardig kon zijn in elke situatie, die je interesse voor één of meerdere vakken kon aanwakkeren. Die je individuele talenten in de verf zette, die je maakte tot wie je nu bent.
Ondanks de toewijding om nieuwe leraren aan te trekken, blijft het lerarentekort een realiteit. Het roept de vraag op of robots de toekomst van het onderwijs kunnen redden.
Klashulp
We zien in het dagelijkse leven al humanoids – mensachtige robots – opduiken, van receptie-assistenten tot zorgrobots. Dat computers menselijke taken overnemen, is niet langer een futuristisch idee. Robots beschikken al over voldoende rekenkracht om Einsteingewijs een antwoord te formuleren op al je vragen. In de klas vind je al digitale platformen, al dan niet door AI ondersteund, die analyses kunnen maken en individuele leertrajecten ontwikkelen op basis van harde data. Maar moeten we de opvoeding van onze kinderen echt overlaten aan kille algoritmes?
Misschien is het idee van robots als klashulp zo gek nog niet: digitale hulpjes in de klas om passievolle empathische onderwijsspecialisten van vlees en bloed de nodige data aan te reiken die dan op een menselijke en kindgerichte manier geïnterpreteerd kunnen worden. Want laten we niet vergeten dat leraren net die unieke menselijke kwaliteiten bezitten die verder gaan dan de digitale binaire denkpatronen.
Sidekick
Robots zullen in de (nabije) toekomst inderdaad voor de klas staan, weliswaar op de achtergrond, als sidekick van de leerkracht, niet als artificieel alternatief voor de superheld. Het ambt van onderwijsassistent zoals het bestaat in Nederland is hier in Vlaanderen misschien nog niet voor morgen, dus laat ons inzetten op die digitale ondersteuning in de klas om de job van leerkrachten aantrekkelijker te maken. Toezicht houden op de speelplaats, het verversen van luiers bij de jongste kleuters en het schillen van de appels, poetsen van de klas en alle randtaken zullen robots echter niet meteen kunnen overnemen. Investeren in menselijk kapitaal blijft dus van vitaal belang.
Contact: nico.maes@pxl.be
Dit opiniestuk verscheen eerder in Het Belang van Limburg.
