De opkomst van AI in de boekhoudsector wordt vaak gepresenteerd als de heilige graal. Geen vervelend papierwerk meer, geen tijdverslindende facturen, geen eindeloos geneuzel met belastingaangiften — AI regelt het wel. Wat een utopie, toch?
De automatisering van repetitieve taken klinkt als een droom — tot je je realiseert dat deze ‘revolutie’ hele beroepsgroepen met één klik op de delete-knop kan zetten. Want laat er geen twijfel over bestaan: de accountant zoals we die kennen staat op de rand van de afgrond. Wat blijft er nog over als AI financiële data sneller kan verwerken, foutlozer kan berekenen, en rapporten kan opstellen zonder ook maar één seconde te moeten pauzeren voor een kop koffie?
Verhalen dat accountants dan “strategisch adviseur” worden, zijn zeker geloofwaardig maar vaak ook niet meer dan zoethoudertjes. Laten we eerlijk zijn: niet elke boekhouder is een visionaire strateeg in spe. En wie denkt dat AI hen simpelweg vrijmaakt om ineens briljante bedrijfsadviezen te geven, overschat de gemiddelde accountant en onderschat de complexiteit van strategisch werk.
Nog zo’n gladde leugen: “de accountant blijft onmisbaar om AI in toom te houden”. Serieus? Denken we echt dat accountants straks de poortwachters worden van hypercomplexe AI-systemen? Dit klinkt als een wanhopige poging om relevant te blijven. De waarheid is: AI-systemen worden niet alleen slimmer, ze worden ook steeds zelfstandiger. Natuurlijk, je kunt een boekhouder laten toezien op de AI-uitvoer, maar laten we niet doen alsof dat een volwaardige taak is. De realiteit is dat de accountant steeds minder zeggenschap krijgt in het eigen domein. Wie dan de baas is? De machine.
“Data-analyse, technologische geletterdheid, strategisch denken.” Het mantra van de moderne accountant. Maar wie gelooft nu echt dat we al die vaardigheden massaal onder de knie krijgen? Het gros van de accountants is gewoon niet opgeleid voor een techneutische toekomst. Sterker nog, het creëert een tweedeling tussen degenen die wel kunnen meedraaien in een AI-gedreven wereld en degenen die hopeloos achterblijven. En laten we wel wezen: het zijn vooral de grotere kantoren die de middelen hebben om die technologische sprong te maken, terwijl de rest het moet doen met kruimels. De waarheid is hard: accountants die zich niet aanpassen, zullen mondjesmaat verdwijnen.
Maar pas op met die aanpassing. Laat je niet blind leiden door de beloftes van technologie. Het is tijd dat we stoppen met ons te laten imponeren door machines. Het is tijd om de rol in de toekomst van accountancy opnieuw te definiëren én te claimen – met AI als partner, niet als baas. Het is tijd om weer de regie te pakken over waar het echt om draait: menselijk inzicht, kritische blik, en de waarde die géén algoritme kan vervangen.
De toekomst van de boekhouder? Als we niet oppassen, wordt dat een dystopie waar machines de baas zijn en de mens erbij hangt voor de vorm. Accountants moeten zich dringend afvragen: willen we straks nog de regie hebben over ons vak? Of laten we ons degraderen tot een voetnoot?
Contact: thomas.donvil@pxl.be
Dit opiniestuk verscheen eerder ook al in Het Belang van Limburg.
