Onlangs beweerde iemand in een populair tv-programma dat kleuters “niets leren” en dat kleuterleerkrachten – of, zoals hij ze denigrerend noemde, “kleuterjuffen” en “kleutermeneren” – nauwelijks voorbereid zijn om kinderen taal of rekenen aan te leren. Het is verbazingwekkend hoe hardnekkig zulke misvattingen blijven.
Kleuters ontdekken, experimenteren en leren spelenderwijs, op manieren die zowel natuurlijk als doelgericht zijn. Ze leren tellen door blokken te rangschikken of appels in de poppenhoek te verdelen. Hun taalvaardigheid groeit via verhalen, liedjes en waarnemingen. Ogenschijnlijk eenvoudige spelletjes zitten vol uitgekiende leermomenten, zorgvuldig ontworpen door leerkrachten die precies weten wat ze doen.
Kleuterleerkrachten zijn specialisten in ontwikkelingspsychologie, pedagogiek en didactiek. Ze wakkeren de natuurlijke nieuwsgierigheid van kleuters aan en zetten die om in leerrijke momenten. Ze verbinden zorg, spelen en leren tot een geheel waarin elk moment betekenisvol is. Dit vraagt niet alleen vakkennis, maar ook het vermogen om in te spelen op de individuele behoeften van ieder kind, zelfs in klassen van meer dan 25 kleuters.
Wetenschappelijk onderzoek onderschrijft de waarde van doelgericht kleuteronderwijs. Studies tonen aan hoe gerichte taalinterventies achterstanden helpen inhalen, hoe spelend leren rekenvaardigheden stimuleert en hoe een rijke leeromgeving de sociaalemotionele ontwikkeling bevordert. Ons onderzoek Taalrijk Kansrijk draagt hieraan bij door – samen met ouders en leerkrachten – een methodiek te ontwikkelen die alle kinderen meer taal biedt, zowel in de klas als thuis via warm partnerschap met ouders. Dit is geen kwestie van “even wat babbelen”, maar van goed onderbouwde strategieën en zorgvuldig gekozen kennis en woordenschat die kleuters voorbereiden op hun verdere onderwijsloopbaan.
Laten we stoppen met kleuteronderwijs te bagatelliseren en het zien voor wat het is: een krachtige basis waarop kinderen kunnen groeien en bloeien.
Kleuteronderwijs is een vakgebied waarin voortdurende professionele ontwikkeling centraal staat. Leerkrachten lezen vakliteratuur, volgen bijscholingen en passen nieuwe inzichten toe. Ze werken vaak in multidisciplinaire teams en zoeken steeds naar manieren om ieder kind de beste start te geven. Het zijn geen “juffen” en “meneren”, maar eerder ontwikkelingsarchitecten en toekomstbouwers.
Kleuteronderwijs is het fundament van ons onderwijssysteem. Elke grote boom begint met een stevige wortel; elke succesvolle loopbaan met een goede start in de kleuterklas. Laten we stoppen met kleuteronderwijs te bagatelliseren en het zien voor wat het is: een krachtige basis waarop kinderen kunnen groeien en bloeien.
Contact: saar.steverlinck@pxl.be
Dit opiniestuk verscheen eerder in Het Belang van Limburg van 14 december 2024.
