Over ventilatie bestaan er veel fabels, indianenverhalen, urban legends en andere halve waarheden. Enkele hardnekkige fabels worden zelfs door professionals in stand gehouden. In deze tweede reeks ‘Fabels en feiten’ een hardnekkige ‘urban legend’: ‘Help, ik word ziek van mijn ventilatiesysteem’.
De korte reactie op deze urban legend is: neen, je wordt niet ziek van je ventilatiesysteem, als je maar zorgt voor een goed onderhoud.
Misverstand
Waar komt deze urban legend vandaan? Wel, die hebben we voor een stuk te danken aan een uitzending van het programma Zemblaop de Nederlandse televisie. De uitzending had als titel ‘Ziek door je eigen huis’ en deed op een wel erg populistische manier verslag van de gezondheidsproblemen in een nieuwbouwwijk in het Nederlandse Vathorst. Kortademige mensen, mensen die flauwvielen in de winkel (niet thuis blijkbaar) en gezinsleden die niet meer samen in één kamer konden slapen: dat was de teneur van de reportage. De relatie met de ventilatiesystemen in kwestie werd niet duidelijk gebracht, maar iedereen was het er wel over eens: ventilatie moet wel slecht zijn.
Deze uitzending wordt door zowel voor- als tegenstanders van ventilatiesystemen gebruikt om hun gelijk te bewijzen. Voor we conclusies gaan trekken even aangeven dat er wel degelijk een probleem was in de wijk in Vathorst. En om dat te begrijpen moet je ook de bouwwerkwijze een beetje begrijpen. Deze wijk werd immers door een bouwpromotor geplaatst en vervolgens werd het resultaat door de overheid gecontroleerd. Daarna konden de mensen de afgewerkte woningen kopen.
Als je als bouwondernemer de goedkoopste oplossing moet afleveren (gedwongen of om je winst te maximaliseren), dan telt elke euro. Door bijvoorbeeld geluidsdempers weg te laten in deze woningen, kon er per woning een paar tientallen euro’s gespaard worden aan materiaal en werktijd. Door dat dan met het grote aantal woningen te vermenigvuldigen, kwam je al snel aan een leuk bedrag. Kanalen zo kort mogelijk maken, geen opengaande ramen voorzien en ten slotte beperkte afwerkingskwaliteit, maken dat er veel bespaard werd op de installatie (en zelfs aanpassingen) van de systemen. Een brave conclusie: in Vathorst werd er geprobeerd zo veel mogelijk te besparen (of te verdienen), waardoor de installatiekwaliteit behoorlijk onder druk kwam te staan.
Filters
Als men dan verder de werking van de ventilatiesystemen niet of nauwelijks uitlegt aan de bewoners, dan gaat het echt mis. Bewoners die ervan uitgaan dat de ventilatiesystemen kunnen koelen terwijl dat in werkelijkheid heel erg beperkt is. Of bewoners die de ventilatiefilters (doekjes) stofzuigen terwijl er duidelijk aangegeven is dat de woonwijk Vathorst vlak langs twee autosnelwegen ligt. Een behoorlijke filter van minstens F7-klasse zou hier zeer wenselijk zijn. Maar in de hele Zembla-reportage wordt er niet gesproken over onderhoud van de toestellen (niet de filters, maar de binnenkant van de toestellen). Tja, laat het duidelijk zijn: dat onderhoud is nodig…
En als er dan vastgesteld wordt dat er problemen zijn, dan worden de mensen vol met medicijnen gestouwd en een onderzoek van de verzamelde filters wordt gekoeld in een labo bewaard omdat er geen geld is om het onderzoek uit te voeren. Een professor komt vertellen dat ventilatiesystemen met warmterecuperatie een broeihaard van bacteriën en schimmels zijn en dat je er last krijgt van huisstofmijt.
Conclusie: onderhoud = nodig
Intussen werd al in verschillende onderzoeksprojecten in België aangetoond dat er minder schimmels en bacteriën in de toestellen, toevoerkanalen en binnenomgeving aanwezig zijn dan wat je buiten in open lucht tegenkomt. Dat is wel enkel waar wanneer je consequent de filters van je ventilatiesysteem vervangt. Het WTCBheeft hiervoor een mooi onderhoudsschema opgesteld.
Huisstofmijt – fabels
Over huisstofmijt doen er sinds de uitzending van Zembla ook een aantal fabels de ronde. Huisstofmijt is een heel klein beestje dat gewoonlijk in je lakens zit en je kan eventueel allergisch zijn voor de uitwerpselen van dat diertje. Huisstofmijt zit graag tussen je lakens omdat dit een warme en vochtige (zweet)plek is.
Door een ventilatiesysteem (zowel type C als type D) correct te gebruiken, droogt je woning in de winter behoorlijk goed uit. De huisstofmijt zal het niet erg aangenaam vinden in jouw droge bed en ook de toevoerkanalen of toevoerroosters van je ventilatiesysteem zijn verre van aangenaam, omdat er daar een droge en koude tocht is.
Dat een ventilatiesysteem huisstofmijt verspreidt is dus een fabel. Als je naar een afvoerkanaal van een ventilatiesysteem kijkt, dan zou je ze daar wel kunnen tegenkomen, maar ze zullen niet snel tegen de luchtstroom in naar je bed migreren. Conclusie, once again: laat je ventilatiesysteem aanstaan!
In een derde en laatste reeks ‘Fabels en feiten’ ga ik binnenkort in op de relatie tussen koolstofdioxide (CO2), luchtkwaliteit en ventilatie…
De reeks ‘Fabels en feiten over ventilatie’ van PXL-ventilatiespecialist Andy Camps verscheen eerder ook al op de woonwebsite Habitos. Meer ventilatieadviezen van hem vind je hier.
Lees ook: Fabels en feiten over ventilatie (1)
Andy Camps is ook zaakvoerder van Luchtwinkel. Neem zeker een kijkje!
