Het kost tijd en geld om te leren lezen

door Michelle Dewulf
671 views
Leesvaardigheid bevorderen bij jongeren vraagt extra tijd en middelen, zegt Michelle Dewulf (PXL-Education / PXL Onderwijsinnovatie). Foto: Pexels (rechtenvrij).

De leesvaardigheid bij jongeren daalt jaarlijks. Zowel Vlaamse peilingen als internationale onderzoeken tonen aan dat het hoog tijd is om tot actie over te gaan. Maar tijd, dat is in het onderwijs nu al zo’n manco.

Terwijl maar liefst 15 procent van de volwassenen in Vlaanderen laaggeletterd is, stijgt ook het aantal laaggeletterde schoolverlaters elk jaar opnieuw. Onderzoek toont aan dat 19,3 procent van de 15-jarigen het referentieniveau voor leesvaardigheid niet haalt. Ook op het vlak van leesmotivatie en -plezier scoren Vlaamse jongeren laag. Bovendien zorgen onvoldoende afgestemde methodes ervoor dat de onderzoeksgeïnformeerde leesdidactiek de klaspraktijk nog te weinig bereikt. Niet alleen in de taallessen, maar ook in de andere vakken treden er problemen op doordat leerlingen de leerkrachten niet altijd begrijpen wanneer ze vaktaal gebruiken. Instructies worden daardoor bijvoorbeeld foutief uitgevoerd. Begrijpend lezen is van cruciaal belang om kennis en informatie te verwerken. In onze digitale samenleving waarin kennis voortdurend binnen handbereik is, is leesbegrip en de kritische verwerking van informatie nochtans onontbeerlijk.

De Vlaamse overheid komt met een groot leesoffensief waarin zeer mooie acties voorgesteld worden om lezen zichtbaarder te maken in onze samenleving. Professionalisering van leraren is daarin een belangrijke factor. Alleen geven leraren aan dat er tijd nodig is om te professionaliseren, en die tijd is er vaak niet. Zowel in basisscholen als in secundaire scholen voelen de leraren de urgentie. Ze zien de dalende resultaten op het vlak van leesplezier en vaardigheid in begrijpend lezen.

Als we er echt prioriteit aan willen geven, moet de overheid er iets tegenover stellen. De afgelopen twee jaar werkte PXL-Education samen met twintig Limburgse scholen, vier Limburgse bibliotheken en het educatief centrum Willewete in het kader van het onderzoeksproject ‘Liever lezen!’. De partnerscholen waren heel enthousiast over het traject, maar ze gaven aan dat zonder de begeleiding van de lerarenopleiding het leesbeleid nooit zo snel van de grond was geraakt. Het opstellen van een taal- en leesbeleid vergt namelijk inspanningen.

Op dit moment gebeuren die inspanningen meestal volledig vrijwillig, met kostbare tijd die leraren nu al zo broodnodig hebben om hun reguliere takenpakket op een kwalitatieve manier te kunnen uitvoeren. In een ideale wereld zou elke school de kans moeten krijgen om samen te werken met een lerarenopleiding en zou elk lerarenteam een leescoach moeten kunnen inschakelen. Maar geld is er daar niet altijd voor. Leraren beseffen hoe belangrijk lezen is om eerlijke kansen te krijgen in onze maatschappij en scholen willen heel graag mee hun schouders zetten onder het leesoffensief. Maar om dat mogelijk te maken moeten scholen meer tijd én dus ook meer middelen krijgen om dat effectief te doen.

Contact: michelle.dewulf@pxl.be

Dit opiniestuk verscheen eerder al onder dezelfde titel in Het Belang van Limburg.

Aanbevolen berichten