Net op het moment dat Donald Trump met veel bravoure opnieuw z’n intrek neemt in het Oval Office, worden de Amerikaanse techgiganten en beursgoeroes uitgedaagd door China. DeepSeek, het Chinese opensourcealternatief voor OpenAI’s ChatGPT, zou wel eens een nieuw tijdperk kunnen inluiden, van vrije AI en van technologie van en voor iedereen. Dat zegt Robin Schrijvers, onderzoeker bij PXL Smart ICT in een opiniestuk.
OpenAI in zijn blootje
Wie continu naar het best presterende AI-model op zoek is, werd onlangs helemaal omvergeblazen. Plots komt China op de proppen met DeepSeek, een model dat huidige grootmacht OpenAI stevig in zijn blootje zet. Gevolg: Jan en alleman denkt eraan over te stappen naar de laatste hype, maar vraagt zich tegelijkertijd hardop af of dat wel een goed idee is. Toegegeven, DeepSeek slaat de oppermachtige GPT-varianten voorlopig nog niet helemaal van de troon. Maar als Donald Trump himself al van een ‘wake-up call’ spreekt, dan is het duidelijk: de introductie van DeepSeek heeft de potentie om de AI-wereld op z’n grondvesten te doen daveren.
Opensource en energiezuiniger
DeepSeek is dan ook niet zomaar een ‘nieuw AI-model’. Het is opensource, wat betekent dat het vrij beschikbaar en aanpasbaar is, voor iedereen die het wil gebruiken. Nog indrukwekkender: de mixture-of-experts-aanpakdie DeepSeek hanteert, lijkt op die van het Franse Mistral in Europa en zorgt voor een breuklijn met de almachtige Amerikaanse Artifiicial Super Intelligence (ASI)-filosofie, die ervan uitgaat dat je alle kennis het best in één groot allesomvattend supermodel stopt.
In DeepSeek worden vele kleinere modellen in de achtergrond slim geselecteerd, afhankelijk van hoe relevant ze zijn voor de vraag in kwestie. Doordat de modellen kleiner zijn, worden ze ook zeer specifiek getraind voor verschillende expertises. Een aanpak die doet denken aan de inmiddels wijdverspreide microservice software-architectuur, waar alleen de noodzakelijke componenten in werking worden gesteld. Het resultaat? Minder nood aan complexe hardware, minder nood aan rekenkracht, bijgevolg een lager energieverbruik en minder waterverbruik om de servers in de AI-datacenters te koelen. Lees: een goedkoper alternatief voor al je vragen waar de klassieke chatbots in tekortschieten.
Droombeeld en waakzaamheid
Geloof me, neutrale AI-liefhebbers zoals die in onze universiteiten en hogescholen rondlopen, smullen hiervan. Een nieuwe aanpak om modellen te trainen opent nieuwe perspectieven. En zo ontstaat het droombeeld van hoe AI er in de toekomst zou kunnen uitzien. Bruikbare AI, die door de samenleving breed geadopteerd kan worden en die energiezuinig genoeg is, waardoor we geen kerncentrales moeten heropenen.
Naar mijn mening ligt in de media het accent te eenzijdig op het politieke aspect. De basisredenering: China, met zijn communistische regime, zal ongetwijfeld je data stelen, net zoals het dat al met TikTok en Temu doet. En met die data in handen kunnen de Chinezen ingrijpen wanneer ze willen.
Experts prediken waakzaamheid wanneer je met DeepSeek omgaat. Uiteraard wil ik die waakzaamheid hier niet tegenspreken, maar wat al te gemakkelijk onder de mat geveegd wordt, is dat met de Amerikaanse grootmachten éxact hetzelfde kan gebeuren. Of was het toeval dat de grote jongens van Meta, Tesla en andere grote kleppers broederlijk samen op de eerste rij zaten tijdens de inauguratie van Trump, klaar om de innovatiehanden verder in elkaar te slaan?
Welkom in Europa
Nee, laat dit alles ons niet afleiden van de meerwaarde die DeepSeek brengt. Laten we de apocalyptische Chinese doembeelden als overroepen beschouwen. Een met AI vertrouwde Europeaan kan perfect DeepSeek downloaden en het zelf ter beschikking stellen, zodat het volgens de Europese waarden en normen gebruikt kan worden. Imec doet het al op die manier.
Slotsom? Laten we een kat een kat noemen en de technologie an sich bekijken. DeepSeek blijkt een zeer welkome opensource oplossing die onze wereld beter kan maken. Technologie is namelijk van en voor iedereen. Het is aan ons om die technologie in te zetten voor een betere wereld. En daar weten we in Europa wel raad mee…
Contact: robin.schrijvers@pxl.be
Dit opiniestuk verscheen eerder ook al in licht gewijzigde versie in Het Belang van Limburg van 1 februari 2025.
