Nepnieuws is de vijand van journalisten. Het duikt overal op en is vaak ontworpen om op te gaan in de stroom van echte informatie. Enkel als we erin slagen journalistiek future proof te maken, zullen we kunnen overleven als geloofwaardige tegenpool voor desinformatie.
Journalisten moeten zich blijvend ontwikkelen op technologisch gebied. Artificiële intelligentie (AI), digitalisering en automatisering worden mogelijk belangrijke werkinstrumenten. Een krachtige AI-applicatie zoals ChatGPT is daarvan een recent voorbeeld.
Die ChatGPT moet kritisch bekeken worden. Het kan worden gebruikt voor het schrijven van korte nieuwsberichten, het genereren van samenvattingen van langere artikels en archieven, en het automatiseren van eenvoudige data-analyse. Maar het kan ook een manier zijn om ideeën en perspectieven te selecteren. Dat bespaart tijd en stelt journalisten in staat om zich te richten op complexere en waardevollere taken.
Voor het verzamelen van content blijkt ChatGPT echter een regelrecht leugenpaleis en een nieuwe bron van nepnieuws. Onder geen enkele voorwaarde mag het gebruikt worden als enige bron voor ernstige journalistieke berichtgeving.
Het is cruciaal dat journalisten bij het gebruik van artificiële intelligentie altijd het laatste woord hebben en ervoor zorgen dat de keuze van onderwerpen relevant blijft en kunstmatig verkregen informatie juist is en ge(dubbel)checkt wordt.
Nadat het materiaal is verzameld, zal de journalist zich moeten richten op de verpakking. Hij of zij moet in staat zijn om zich met zijn teksten, video’s, podcasts en infographics aan te passen aan de verschillende platforms en de verwachtingen van de burgers.
Transparantie kan helpen om het wankelende vertrouwen in media te verstevigen. Uitgevers en redacties moeten helder zijn over hun werkwijze en er meer dan ooit over waken dat belangen, vooroordelen en opvattingen geen rol spelen in het werk van hun journalisten.
Voor het verzamelen van content blijkt ChatGPT een regelrecht leugenpaleis en een nieuwe bron van nepnieuws. Onder geen enkele voorwaarde mag het gebruikt worden als enige bron voor ernstige journalistieke berichtgeving.
En last but not least zal de future proof journalist ook duurzame journalistiek bedrijven. De zeventien Sustainable Development Goals (SDG’s) van de Verenigde Naties moeten worden toegevoegd aan de codex van de moderne journalist. Hij of zij zal zich vaker richten op verhalen over duurzame ontwikkeling zoals beschreven in de SDG’s. Het betekent ook dat journalisten zich bewust worden van de impact van hun eigen werk, zoals het papier dat gebruikt wordt, en de impact van het reizen. Mediaorganisaties zullen verplicht worden om hun eigen duurzaamheidsbeleid te implementeren. Diversiteit en inclusie zijn belangrijke duurzaamheidsaspecten. Ze helpen om een breder scala aan verhalen te vertellen en ervoor te zorgen dat iedereen zich gehoord voelt. Studenten kunnen de toon zetten door te leren hoe ze dit kunnen toepassen in hun toekomstige werkomgeving.
Future proof journalistiek moet uitleg en context geven aan de complexe werkelijkheid. Dat is niet alleen belangrijk voor kritische journalisten zelf, maar ook voor de wereld in het algemeen. Het helpt om de publieke opinie te beïnvloeden, sociale cohesie en burgerzin te bevorderen en ervoor te zorgen dat we een duurzamere wereld creëren.
Contact: philip.hilven@pxl.be
Dit opiniestuk verscheen eerder ook al in Het Belang van Limburg.
