Minder uitstoot dankzij corona? Ja, maar te vroeg voor victorie

door Dirk Franco
1,7K views
Ja, de lockdown verlaagt de CO2-uitstoot, maar het is nog iets te vroeg voor victorie, aldus prof. dr. Dirk Franco. Al hoopt hij wel dat een aantal van de huidige trends – bv. telewerken en meer aandacht voor lokale, duurzame economie en toerisme – ook na de coronacrisis kunnen blijven doorwerken… Foto: VRT NWS

‘Ieder nadeel heb zijn voordeel’, zei Johan Cruijff ooit en dat geldt ook in coronatijden. Dat het coronavirus, de lockdown light en de social distancing momenteel een positieve impact hebben op de CO2-uitstoot, hoeft niet te verbazen. En toch is het nog te vroeg voor victorie, zegt prof. dr. Dirk Franco (PXL/UHasselt) in een korte stand van zaken.

NASA-satellietgegevens

De eerste positieve milieueffecten van de coronacrisis worden her en der al zichtbaar. Het SARS-CoV-2-virus hield ontzettend veel Chinezen wekenlang ‘in hun kot’, waardoor de luchtvervuiling er tijdelijk sterk afnam. Satellietgegevens van NASA lieten al zien dat de concentraties stikstofdioxide er de afgelopen maanden flink zijn gedaald. Mathias Bienstman, beleidscoördinator van Bond Beter Leefmilieu, is er nu al bijna zeker van dat de jaaruitstoot ook in België zal dalen. Wat het effect zal zijn op de CO₂-waarden in de lucht valt nog af te wachten, maar “als ook die structureel dalen, zou dat bijna ongezien zijn. Al is het nog lang niet zover, en zullen we dat pas op langere termijn kunnen zien”.

Drie bronnen van uitstoot

Grosso modo zijn er in ons land drie bronnen van CO2-uitstoot. In de eerste plaats is er de CO2 die ter plekke wordt uitgestoten door bedrijven en instellingen. Nu er zowat een miljoen mensen technisch werkloos zijn en heel veel mensen thuis werken, ligt de uitstoot sowieso een heel stuk lager. Maar aangezien er heel wat activiteiten online plaatsvinden, moeten we ook rekening houden met een sterk toegenomen gebruik van IT-datacenters. Het is bekend dat die evenveel CO2 uitstoten als de luchtvaart…

Een tweede, indirecte bron is het aankopen en verbruiken van verbruiksgoederen en het vervoer van grondstoffen. Door de lockdown is dit verbruik en het transport van goederen eveneens drastisch verminderd, wat de effectieve CO2-uitstoot uiteraard aanzienlijk verlaagt.

Ook de verplaatsingen en reizen van de gehele bevolking zijn drastisch gedaald, zoals we dagelijks op de wegen kunnen zien. Door het verbod op niet-noodzakelijke verplaatsingen en het invoeren van verplicht tele- en onlinewerk zullen de gemaakte kilometers met ‘fossiele’ brandstoffen sterk dalen, met een gunstig effect op CO2 en fijn stof.

En toch zal ook deze daling weer moeten worden afgewogen tegenover het toenemende dataverkeer. Bovendien laat het zich al raden dat er – door het sluiten van veel winkels – veel meer online besteld wordt. De leveringen daarvan zullen ook hier een gedeelte van de CO2-winst tenietdoen.

Niet te vroeg victorie kraaien

We moeten dus voorzichtig blijven: al te ongebreideld optimisme over de verminderde CO2-uitstoot en het positieve effect op global warming is vooralsnog niet op zijn plaats.

Tegelijk biedt deze lockdown inzichten en kansen die misschien op langere termijn doorwerken, en ook na deze crisis nog een blijvend positief effect zullen hebben. Nu al vinden lokale boeren bijvoorbeeld creatieve manieren om hun producten rechtstreeks te verkopen in hun regio. Laten we hopen dat we na de lockdown naar de lokale handelaars blijven stappen en misschien ook weer wat meer in België op vakantie zullen gaan in plaats van zonder nadenken het vliegtuig te nemen. Wie weet wordt telewerken na deze ervaring ook breder aanvaard en blijvend ingevoerd in veel bedrijven en instellingen.

Kortom: laat ons hopen dat de ‘paradigm shift’ die onze maatschappij momenteel doormaakt, ook  een langetermijnvoordeel oplevert.

Contact: dirk.franco@pxl.be

Aanbevolen berichten