“Dat ik een steen heb verlegd. Letterlijk en figuurlijk.” Aan het woord: Henri De Krem, onderzoeker en coach binnen de PXL-bouwopleiding. Zijn drijfveer: nagaan hoe afvalpuin gerecycleerd kan worden tot nieuw wegenbeton. Een boeiend gesprek over de groenere toekomst van onze Vlaamse wegen.
63 jaar is hij, met een karrenvracht aan bedrijfservaring en oud genoeg om te genieten van een welverdiend pensioen. Toch blijft hij binnen de PXL-bouwopleiding één van de drijvende krachten achter het onderzoek naar nieuwe betontoepassingen, in nauwe samenwerking met Confederatie Bouw-Limburg en de Vlaamse wegenbouwsector (VlaWeBo). Vorig jaar rondde hij een eerste (PWO-)onderzoek af, intussen is hij al gestart met een tweede (TETRA-)onderzoek. A man’s got to do what a man’s got to do…
PXL eXperts: Als de media het over de Vlaamse wegen hebben, dan is dat meestal één grote klaagzang: files, wegenwerken, de slechte staat van ons wegdek. Is dat niet frustrerend?
De Krem: Da’s inderdaad het doorsneebeeld dat de media ophangen. Terecht of niet: daar wil ik me niet over uitlaten. Laten we het erop houden dat we nog kampen met een aantal erfenissen uit het verleden. In die tijden golden er andere regels. De toekomst van de Vlaamse wegen zie ik echt wel rooskleuriger – of groener – in (lacht).
PXL eXperts: Groener inderdaad. De hoofdconclusie uit je afgeronde onderzoek is dat wegenbeton in Vlaanderen nog een heel stuk milieuvriendelijker kan, door meer gebruik te maken van gerecycleerd betonpuin. Hoe komt het dat we dat nu pas weten?
De Krem: Eigenlijk wisten we het al iets langer. Vanaf midden 2011 werd in de Vlaamse wegenbouw een nieuwe versie van het standaardbestek 250 van kracht, waardoor tot 20% van de grove steenfractie in beton voor wegenwerken uit gerecycleerd bouw- en sloopafval mag bestaan. Alleen: die richtlijn veranderde in wezen eigenlijk niets. Zowat alle wegenbouwbedrijven bleven een beetje wantrouwig aan de zijlijn kijken, omdat de technologie nog niet op punt stond en vooral omdat er tot dan toe weinig of geen testen op hoogwaardig bouwpuin uitgevoerd waren. De redenering was ‘zo lang we niet zeker zijn dat het werkt, beginnen we er niet aan’. Met ons eerste PWO-onderzoek hebben we die vrees wat kunnen wegnemen.
Time is money, dus dit kan in de toekomst echt wel de doorslag geven.
PXL eXperts: In totaal hebben jullie meer dan 600 laboproeven uitgevoerd. Wat waren de concrete resultaten?
De Krem: De resultaten liegen er niet om. Via de recyclagebedrijven en VlaWeBo kregen we 9 grote stalen van diverse soorten betonpuin. Die hebben we aan een hele batterij testen onderworpen – meer dan 600 laboproeven in totaal inderdaad – en de resultaten zijn zeer bemoedigend. Wanneer je 20% van de grove steenfractie vervangt door hoogwaardig gerecycleerd betonpuin, dan brengt geen enkele van de onderzochte stalen een nadelige invloed teweeg op de kwaliteit en eigenschappen van het wegenbeton. Het is even vorstbestendig, even duurzaam ook, en het kan dan ook zonder problemen gebruikt worden in nieuwe wegelementen als boordstenen, in fietspaden of in de onderlaag van tweelaagse betonwegen. In heel wat gevallen kon het percentage gerecycleerd betonpuin bovendien probleemloos opgetrokken worden.
PXL eXperts: En meer betonpuin gebruiken betekent voor de bedrijven in de toekomst ook een minder hoog kostenplaatje?
De Krem: Uiteraard, daar hoef ik geen tekening bij te maken. Belangrijk daarbij is de tijd die je nodig hebt om na ta gaan of betonpuin hoogwaardig is of niet. We hebben een relatief eenvoudige test kunnen selecteren – de verbrijzelingscoëfficiënt Los Angeles – die beschouwd kan worden als een uitstekende indicator en die test is op een tweetal uur tijd uit te voeren. Da’s ongelooflijk snel als je weet dat bijvoorbeeld een vorst/dooiproef tot 3 maanden in beslag neemt. Een ideale, bruikbare methode dus, direct implementeerbaar. Time is money, dus dit kan in de toekomst echt wel de doorslag geven wanneer wegenbouwbedrijven ermee aan de slag willen gaan.
Ik heb een steen verlegd. Een klein stukje steen of betonpuin misschien – want er moet nog veel extra onderzoek gebeuren – maar niettemin: een steen.
PXL eXperts: Behoort 100% vervanging door gerecycleerd betonpuin ook tot de mogelijkheden? Of is dat een utopie?
De Krem: Een utopie op zich niet, want bij sommige hoogwaardige stalen leverde 100% vervanging effectief veelbelovende resultaten op. Alleen moeten daarvoor natuurlijk nog veel meer stalen onderzocht worden en dat is nu net wat we in de toekomst van plan zijn. We hebben met de hulp van de wegenbouwsector de goedkeuring gekregen voor een nieuw TETRA-onderzoeksproject van 2 jaar en daarin gaan we voort op de ingeslagen weg.
PXL eXperts: Wat drijft een man van jouw leeftijd om dit soort onderzoek te blijven doen?
De Krem: Goh, ik ben er beetje bij beetje in gerold en voordat je het weet, bijt je je helemaal in je onderwerp vast. Ik heb met dit onderzoek een steen verlegd, letterlijk en figuurlijk. Een klein stukje steen of betonpuin misschien – want er moet nog heel veel extra onderzoek gebeuren – maar niettemin: een steen. Betonpuinrecyclage is echt de technologie van de toekomst. Een groenere toekomst waartoe de wegenbouwsector zich ook moet verbinden, vind ik, want de massale ontgrinding kan echt niet eindeloos blijven doorgaan. Door gebruik te maken van bouw- en sloopafval, breng je puin – na bewerking – opnieuw in de bouwketen en verspil je minder materiaal. Op die manier bouw ik met mijn onderzoek ook mee aan de toekomst van mijn kinderen en kleinkinderen. En dat is wat mij blijft drijven.”
PXL eXperts: Heel veel succes en als je nieuwe onderzoek klaar is, komen we zeker langs voor een update.
Meer info over het nieuwe TETRA-project rond hoogwaardig betongranulaat vind je hier.
