Een smartphoneverbod op school? De argumenten hiervoor zijn door de bank genomen nogal hypocriet. Diagnose OK, remedie niet OK. In een voortdurend digitaliserende samenleving is die blok technologie broodnodig. Altijd en overal.
Met het schooljaar dat pas gestart is en de drukdoende regeringsonderhandelingen gonst het weer van de geruchten over een smartphoneverbod op school. Zeker nu het Franstalige gemeenschapsonderwijs dat al invoerde. Zo’n verbod is nochtans geen goed idee.
Doorstart Digisprong
Vlak na de pandemie achtte minister Weyts de tijd rijp om eindelijk te zorgen voor het versterken van de digitale competenties van iedereen die van ver of dichtbij wat met onderwijs te maken heeft. Iedere leerling en leerkracht kreeg ter waarde van een slordige 500 euro een device ter beschikking waarmee het leerproces en de efficiëntie van leren opgekrikt zouden worden.
Zo gezegd, zo gedaan. Maar wat blijkt? De toestellen blijven te vaak in de boekentas en zullen op termijn alleen maar zorgen voor rugklachten van zowel leerkrachten als leerlingen. Toch is die Digisprong een absolute noodzaak. De burgers van morgen zullen immers voor alles een digitaal platform, website, app of software nodig hebben. Een busticketje kopen? Statiegeld terugvorderen, een arts consulteren, een boete betalen? Allemaal handelingen en vaardigheden die nu al met een tablet, telefoon of laptop worden uitgevoerd. En ook in ons privéleven doen we steeds meer digitaal.
Vandaar dat de schreeuw voor een doorstart van de Digisprong zeker terecht is. Een eenmalige financiële injectie is ruimschoots onvoldoende, een structurele inbedding in onderwijs is broodnodig.
Kind en badwater
Dat maakt een smartphoneverbod in de scholen behoorlijk hypocriet. Temeer omdat leerlingen in iedere les nog steeds hun device zouden moeten gebruiken om opdrachten uit te voeren in hun digitale werkboeken. Welk probleem wordt er dan opgelost? De schermtijd zal niet gereduceerd worden.
Gooi dus het kind niet weg met het badwater en sluit de ogen niet voor de realiteit. Maar sensibiliseer en informeer. Maak van de leerlingen in de klas weerbare en veerkrachtige burgers. Mediawijsheid en digitale basisgeletterdheid staan hoog op de agenda van de Europese Unie en de Vlaamse overheid. Het is de taak van een leerkracht om leerlingen voor te bereiden op de samenleving. Eén van de kernopdrachten zal zijn om die leerlingen wegwijs te maken in een steeds sneller digitaliserende samenleving.
Uitwassen bestrijden
En dat betekent ook uitwassen bestrijden: desinformatie, fraude en diefstal met digitale middelen moeten erkend en herkend worden, zodat de leerlingen weerbaar genoeg zijn om ze te negeren of aan de kaak te stellen. Maar ook andere kwalijke neveneffecten moeten aangepakt worden. Cyberpesten is een ware plaag, de smartphone is een katalysator voor de stiekeme gluiperds die hun klasgenoten bestoken met smurrie. En ook de pauzes worden volledig opgesoupeerd aan schermtijd. Een dooddoener voor gesprekken, banden smeden, sport en spel.
Tijd dus om zowel toezichter als leerling aan te zetten tot interactie en moppen tappen, ver voorbij de memes. Maar dat doe je niet door de andere kant op te kijken en te doen alsof de smartphone niet bestaat.
Contact: vincent.vanrusselt@pxl.be
Dit opiniestuk verscheen eerder in Het Belang van Limburg (7 september 2024).
