Sinds de jaren zestig groeit de Belgische wijnbouw opnieuw. Bovendien zorgt klimaatverandering voor een verschuiving naar het noorden. Maar welk groeipotentieel zit er in de Belgische wijnbouw? Alexander van Nunen en Tuur Van Nespen, studenten aan Arteveldehogeschool, zochten het uit in een interessante longread en klopten daarvoor ook aan bij PXL-onderzoeker Nele Bylois.
Economisch groeipotentieel
“België gaat nooit zoveel wijn produceren als Spanje of Frankrijk”, aldus Nele Bylois, onderzoeker vrijetijdseconomie en duurzame wijnbouw aan Hogeschool PXL, en coördinator van het Interreg Vlaanderen-Nederlandproject Wijnstraat.
België kan de klassieke wijnlanden niet bijbenen op het vlak van productiehoeveelheid. Dat maakt Belgische wijnen duur. Ook het feit dat België veel kleine wijndomeinen heeft, die meer afhangen van handarbeid en minder van machines, zorgt voor een hoger prijskaartje.
Een wijndomein uitbouwen is een zeer intensief proces volgens Bylois. Daarom zien we veel wijnbouwers die starten als hobbyisten. “De eerste drie jaar heb je alleen maar kosten, omdat het drie jaar duurt voor je wijn op de markt kan brengen”, zegt Bylois. Bij veel wijnbouwers blijft het dus ook een hobby.
Bylois voorspelt dat onze wijnmarkt nog 10 à 25 procent kan groeien op het vlak van wijnondernemingen en productie. Die voorspeling komt uit het vermoeden dat veel fruitboeren de transitie zullen maken naar wijnbouwer. Dat is een proces dat nu al merkbaar is.
Wijntoerisme
Eén op de drie Belgen dronk nog nooit een glas Belgische wijn. De Belgische wijnbouw kan zich van het buitenland onderscheiden door een beleving te creëren rond wijn. Na een rondleiding of degustatie zijn mensen sneller bereid om 20 of 30 euro te betalen voor een fles wijn als een soort aandenken aan die ervaring. Bylois: “Als ze een dergelijke fles in de supermarkt zouden tegenkomen, nemen ze die waarschijnlijk niet mee.”
Ons verhaal moet over kwaliteit en beleving gaan
Nele Bylois
Nele Bylois gelooft dat de consument vandaag op zoek is naar een totaalbeleving. De wijnbouwers moeten het dus breder zien dan bijvoorbeeld enkel een wijnterras. Ze gelooft sterk in een samenwerking tussen wijngaarden en andere partners. Momenteel werkt ze met enkele partners uit Vlaanderen en Nederland aan een wijnstraat. Met die straat van Vlaams-Brabant, over Limburg, naar Nederlands Limburg wordt duurzaam wijntoerisme in de grensregio gestimuleerd.
Het project wil de samenwerking tussen alle wijnondernemingen en toeristische actoren bevorderen en een unieke beleving rond wijn creëren. Op die manier wil Bylois het wijntoerisme verder uitbouwen en de toekomst van Belgische wijnen vormgeven. Kwantitatief zullen we nooit veel produceren, maar de onderzoeker zegt: “Ons verhaal moet over kwaliteit en beleving gaan.”
Op kwalitatief vlak doen een aantal Belgische wijnen het al zeer goed. De erkenning van die kwaliteit is trouwens al merkbaar in de horeca. De frisheid en uitgesproken zuren van Belgische coolclimatewijnen zijn namelijk de sommeliers van enkele gerenommeerde driesterrenrestaurants niet ontgaan. Zo staat sinds mei 2024 een Belgische chardonnay op de menukaart van The Fat Duck in Berkshire, het driesterrenrestaurant van de beroemde chef Heston Blumenthal.
Conclusie
Slotsom: kwantitatief zal de Belgische wijnbouw zich nooit kunnen meten met de grote spelers. Daarvoor is het plaatsgebrek te groot. Maar gelukkig hoeft dat ook helemaal niet. De troef van de Belgische wijn ligt eerder op kwalitatief vlak. In het binnenland groeien wijnen van eigen bodem snel in aanzien. Het is slechts een kwestie van tijd voor dat in het buitenland ook zo zal zijn.
Lokale wijn mist nog een eigen identiteit, die België als wijnland écht op de internationale kaart kan zetten. Door in te zetten op wijntoerisme en ervaring kan de Belgische wijnsector nieuwe mensen charmeren voor zijn wijnen, die kwalitatief al vaak excellent zijn. Belgische wijn moet dus een echte beleving worden, die de loutere smaak ervan overstijgt en een mens finaal doet terugkeren voor meer.
Bovenstaande tekst is van de hand van Alexander van Nunen en Tuur Van Nespen, studenten aan Arteveldehogeschool. Geïnteresseerd in meer achtergrondinfo, filmpjes, interviews en cijfermateriaal? Bekijk dan zeker ook de uitstekende longread van de studenten.
Meer info over het Interregproject ‘Wijnstraat’ gecoördineerd door PXL Innovatief Ondernemen vind je op de Wijnstraat-projectwebsite.
Contact: dieuwertje.lathouwers@pxl.be / nele.bylois@pxl.be
Lees ook:
Wijntoerisme in Limburg: de nieuwe reistrend?
