Opmerkelijk initiatief afgelopen woensdag in de bibliotheek van Hasselt, waar studenten PXL-Education de tijd namen om voor te lezen in het Engels, Frans, Oekraïens, Roemeens en Turks. Aanleiding was de internationale Dag van de Moedertalen.
Waarom zou je in de thuistaal voorlezen op de Dag van de Moedertalen?
De thuistaal bepaalt voor een belangrijk stuk de identiteit van het kind. Als kinderen mogen genieten van een verhaal in de thuistaal, herkennen ze zich in de taferelen en voelen ze zich gewaardeerd en aanvaard. Dit is een mooie basis om warme relaties op te bouwen. Bovendien is een rijke taalbeheersing in de thuistaal een belangrijke voorspeller voor studiesucces. Door samen met alle kinderen woorden en klanken in verschillende talen te ontdekken vanuit een nieuwsgierige blik, werk je niet alleen aan taalbegrip en identiteitsontwikkeling, maar ook aan burgerschapsvorming of cultureel leren. Leergierige, jonge kinderen stellen vaak heel pientere vragen over woorden en verhalen in verschillende talen.
Hoe zorg je ervoor dat elk kind plezier beleeft aan het verhaal?
Laat kinderen zien, horen, voelen waarover het verhaal gaat. Lees de tekst niet van A tot Z, maar vertel wat er te zien is op de illustraties. Als de verteller het verhaal tot leven brengt door het uit te beelden, een handeling te koppelen aan elk actie in het verhaal en elk personage een ander stemmetje te geven, is het verhaal makkelijker te volgen. Door een aantal passages uit het verhaal als een vast patroon te laten terugkeren en pauzes in te bouwen, krijgt het verhaal steeds meer betekenis. Door jonge kinderen dagelijks te laten luisteren naar een verhaal, krijgen ze inzicht in de verhaalstructuur en leren ze zich in te leven in nieuwe situaties. Ze kijken en luisteren geboeid en gaan helemaal op in het verhaal. Kinderen die erin slagen om zelf een idee te delen in een taal die ze niet beheersen, bloeien open en ervaren een sterke boost op het vlak van zelfvertrouwen.
Hoe komt het dat verhalen van lokale auteurs en illustratoren een diepere indruk nalaten?
Kinderen komen dankzij rijk geïllustreerde prentenboeken van lokale auteurs ook in contact met verschillende soorten beelden, kleuren, vormen, die ze doorgaans associëren met warme ervaringen uit de thuisomgeving. Voor het ene kind zorgt dit voor herkenning en roept het gevoelens op van warme verbondenheid. Voor het andere kind helpen boeken hun blik op de wereld te verruimen. Daarom ook kiest een bibliotheek bij voorkeur voor boeken geschreven en vormgegeven door lokale auteurs en illustratoren. Authentieke verhalen maken meer indruk en spreken de ziel aan. Een gezellige leesplek zorgt ervoor dat je gemakkelijker tot rust komt met een boek. Op die manier stimuleren we kinderen om zelf een boek uit te kiezen in de bibliotheek en thuis gemotiveerd verder te lezen.
Verhalen in alle talen is een initiatief van Bibliotheek Hasselt Limburg. Het meertalig voorleesproject kwam tot stand dankzij de PXL-projecten Liever lezen!, taalCULTuur en ArtiCULan.
Een welgemeende dankjewel aan Marianne Hoff van Bibliotheek Hasselt Limburg en onze studenten van PXL-Education Selenay Bayram, Melanie Capocciuti, Saadet Colak, Hailie Deferm, Defne Demir, Cleo Geys, Marieke Janssens, Cleo Köttgen, Annelies Lams, Karlijn Schilders, Nathalie Stuvers en Lisa (Yelyzaveta) Valdaitseva!
Karen Reekmans is lerarenopleider en onderzoeker Frans en meertaligheid in de basisschool aan de lerarenopleiding van Hogeschool PXL en werkte als leescoach voor het project PXL Liever lezen!. Sinds 2010 verdiepte zij zich in taalverwerving dankzij muzische expressie (taalCULTuur.pxl.be) en onderwijs vanuit de kunsten (ArtiCULan.eu). Zij is eerste auteur van de boeken Vertaalde verbeelding, Hayya en Taalduiken en artisticuleren. In september 2019 werd haar werk bekroond met het Europees Talenlabel voor innovatief talenonderwijs in Vlaanderen.
Referenties
Reekmans, K., Schilders, K., Deferm, H., Geys, C. (2023). Verhalen in alle talen – Drie Vlaamse basisscholen, drie meertalige contexten, drie verschillende uitdagingen. OnderWijsTijd, september 2023 (jrg 3 n°3), pp. 36-44.
Reekmans, K. (2023). Samen duiken in een kunstzinnig taalbad, Multidisciplinaire partnerschappen voor betekenisvolle taaltaken maken het verschil. Tijdschrift Taal, maart 2023 (jrg 13 n°22), pp. 4-9.
Reekmans, K. (2023). Lost in imagination, Powerful and creative interactions within the safety of a story. Journal of the European Teacher Education Network, pp. 18-26.
Dewulf, M., Claesen, M., Reekmans, K. (2022). Liever lezen! Een praktijkgericht onderzoek dat lees(plezier)beleid centraal stelt. OnderWijsTijd april 2022 (jrg 2 n°2), pp. 32-36.
Contact: karen.reekmans@pxl.be
Lees ook:
Taal stimuleren met alle zintuigen: 5 tips voor begeleiders van zomerscholen
Talig aan de slag met muzische impulsen: 3 tips
Geef les met heel je lichaam, niet alleen met je hoofd
Hayya! 6 tips om anderstalige kinderen te stimuleren om Nederlands te leren
Anderstalige nieuwkomers leren Nederlands met beelden en muziek
